09 MART 2021 Salı 00:33
AK Parti 19 yıldır iktidarda. 19 yıldır iktidar da kalmasının yaptığı başarılı çalışmalarının, hizmetlerinin yanı sıra muhalefetin de büyük katkısı var. Demokrasiden şikayet eden, haktan hukuktan bahseden yenilenmeden, dem vuran muhalefet, yıllardır aynı çizgide devam etmekle birlikte, karşı eleştiriyi yapıp, özeleştiriyi yapmaktan kaçınıyor. Muhalefet bu şekilde devam ettikçe, Ak Parti’nin seçim kazanmak için özel bir aksiyon almasını gerektirecek bir durum da yok. Bir süredir erken seçim gündemde. Cumhur ittifakı erken seçimin olmayacağını net bir şekilde ifade etti. Peki bir seçim olsa sonuç ne olur? Bu sorunun cevabı yaşanılan gelişmelerden ziyade anket sonuçlarından tam çıkmasa da ön görülebilir.
Bu sorunun cevabını bulabilmek için, anket şirketinin ismini vermeden, altı farklı anket şirketinin verilerinin aralık ayının başından, 2021 ocak ayına kadarki olan anket sonuçlarına göre partilerin oy ortalamasını çıkardım. Bu oy oranları milletvekili seçimleri için geçerli oranlardır. Ayrıca 2002’den 2018 e kadar ki alınan oy oranları da çıkartarak, analize daha sağlam veriler kattım.
Tablo1. Altı seçim anketi şirketinin 2020 Aralık-2021 Ocak arasında yaptığı anketlerini sonucunda alınan ortalama
Tablo2
Tablo3
Tablo birde ve ikide görüldüğü üzere AKP oy kaybetse de iktidarın yine sahibi oluyor. Yaklaşık 2002 yılındaki ilk aldığı oy oranına yakın bir oy alıyor. Ama fakat son beş seçimden daha düşük oy alacağı görünüyor. Buna karşılık bir aksiyon gösterir mi onu zaman gösterecek. Fakat 19 yıldır iktidarda olan bir partinin oy oranının düşmesi kadar doğal bir şey yoktur. Bunu başarısızlık olarak sunmak akıl dışı davranmak demektir.
Yapılan anketlerde kararsız sayısının bir hayli fazla olduğu görünüyor. Yani belirleyici faktör kararsızlar olabilir. CHP son seçimlere göre oy oranını artırsa da iktidara gelecek oyu alamayacağı, yine aynı ortalamaları bulduğu görünüyor.
MHP’de kan kaybı
Anketlerin ve istatistiklerin en dikkat çeken tarafı MHP’nin oy oranı. 2018’deki oyun daha da gerisine düşen MHP, eğer ittifak olmazsa barajın altında kaldığı görünüyor. 2015’te yapılan erken seçimden buyana düşüş açık bir şekilde görünüyor. MHP acilen bir aksiyon almazsa milliyetçiliği temsil eden milletvekili sayısı oldukça azalacak, ittifak kurulmazsa mecliste hiç temsil edilmeyecek. MHP’nin de etki alanı oldukça daralacak. MHP’de illaki liderin değişmesine gerek yok. Ama fikir ve görüşlerini daha iyi aktarıp, insanlara sunmalı. Özellikle yeni nesle kendini anlatmalıdır. Ülkü ocakları kültürel anlamda daha aktif olmalıdır. Yoksa MHP’nin düşüşü sert olacaktır. Tabi MHP’nin işi daha zor. Hiç bir yetkilisi ABD ile görüşmüyor. S400’leri almak hatalıdır demiyor. Sadece kendi ideolojisini çok az esneyecek şekilde kullanmaya çalışıyor. Dünyada milliyetçi partilerden her zaman korkulur. Son zamanlarda da dünyada milliyetçi partilere ilgi artmaktadır. Fakat MHP dünyadaki milliyetçi partilerden farklıdır. Şovenistliğe dayanan bir milliyetçiliği yoktur. Genelde ülkemizde kavramlar birbirine karıştırılır. Her faşist görüş milliyetçidir. Fakat her milliyetçi görüş faşist değildir. MHP’nin bunu iyi bir şekilde anlatması gerekir. Fakat MHP’nin pekte bunu böyle bir çabası olduğu söylenemez. Böyle bir çaba içerisine girmediği içinde parti dibi görmeye başlaması çok normaldir.
İYİ Partiden dikkat çeken yükseliş....
MHP’nin düşüşü ne kadar dikkat çekici ise İYİ Parti’nin de yükselişi o kadar dikkat çekicidir. İYİ Parti’nin ilk girdiği seçim olan 2018 yılındaki seçimlerde dikkat çeken yükselişi devam ediyor. İlk seçimlerde %10’a yaklaşan parti, kararsızların olduğu ankette %9.93, kararsızların dağıtıldığı tabloda ise %12’yi görüyor. Buda bizlere ittifak olmasa bile İYİ Parti’nin meclise girebileceğini gösteriyor. ABD’nin önemli düşünce kuruşlarından olan Chatham House’da davet alan İYİ Parti, aynı kuruluşa göre oy oranları en dikkat çekici bir şekilde artan parti olarak görülüyor. Bilmeyenler için söyleyeyim. Bahsi geçen kuruluş, Serv anlaşması dahil dünya siyasetine yön veren bir kuruluş. Neden İYİ Parti çağrıldı bunu ayrı olarak incelemek lazım. ABD’nin Türkiye planları arasında İYİ Parti’nin nasıl bir rolü olabilir? Düşünmek gerekir. HDP için herhangi bir analize gerek duymuyorum. En son Esenyurt ilçe binasına yapılan baskından sona kapatılacağını düşünüyorum. Daha önceki yazımda da belirttiğim gibi bu kapanmanın CHP’ye yarayacağını düşünüyorum.
Sonuç olarak anketler net bilgi hiç bir zaman vermezler. Fakat geçmiş analizler ve anketler bize gelecekte ne olacağına dair bir öngörü şansı tanır. MHP’nin sert düşüşü, İYİ Parti’nin ise yükselişi oldukça dikkat çekicidir. CHP verilere göre her zamanki oranlarında görünüyor. İnce’nin yeni kurduğu parti yüzde birlik etki edebilir. AKP etki kaydetse de yine iktidar olacak gibi görünüyor. Her demokratik ülkede olduğu gibi esas olan milletin kararı olacak bakalım 2023’teki seçimler bizlere neler gösterecek?
